รัตนสูตร – ขันธปริตร
“ พระพุทธมนต์” เป็นคำศักดิ์สิทธิ์ สามารถปกป้องอันตรายต่าง ได้ จึงเรียกอย่างว่า “พระปริตร”
คำว่า “ปริตร” มีความหมายว่า “คุ้มครองรักษา” หรือเครื่องคุ้มครองป้องกัน” ซึ่งบทพระพุทธมนต์ ที่นิยมว่าศักดิ์สิทธิ์ เท่าที่ปรากฏรวบรวม ไว้มี 7 บท จึงเรียกว่า “เจ็ดตำนาน” มีอยู่ด้วยกัน 7 พระสูตร คือ
-
- มงคลสูตร 2. รัตนสูตร 3. กรณียเมตตสูตร 4. ขันธปริตร. 5. ธชัคคสูตร 6. อาฏานาฏิยปริตร 7. อังคุลมาลปริตร
สำหรับในบท “ขันธปริตร” เกิดจากพระภิกษุรูปหนึ่ง ถูกงูกัดที่เท้า ทนพิษไม่ไหวถึงแก่มรณภาพ เมื่อพระพุทธองค์ทรงทราบเรื่อง จึงตรัสสอน ให้พระภิกษุรู้จักแผ่เมตตา แก่สกุลพญางู ทั้งสี่ คือ พญางูวิรูปักข์ พญางูเอราบถ พญางูฉัพยาบุตร และพญางูกัณหาโคตมะ ซึ่งมีเนื้อความว่า ไมตรีของเรา จงมีแก่สกุลพญางูทั้งสี่ ตลอดทั้งสัตว์สองเท้า สี่เท้า อย่าเบียดเบียนเราสัตว์ทั้งหลาย เช่นงู แมลงป่อง ตะขาบ เป็นต้น มีประมาณไม่มาก เหมือนคุณพระรัตนตรัย เราทำการนอบน้อมพระผู้มีพระภาคเจ้าอยู่ ขอสัตว์ร้ายจงหลีกไป ในทางความเชื่อพระพุทธมนต์บทนี้ ใช้ภาวนาป้องกัน อสรพิษทุกข์ชนิดได้ แต่กล่าวกันว่า ในงานพิธีทั่วไป ไม่นิยมขึ้นต้นที่ “วิรูปกฺเข” เพราะเชื่อว่าเป็นบทปลุกผี ให้ออกมาอาละวาด พระมักจะขึ้นที่ “อปฺปมาโณ”
ส่วนในบท รัตนสูตร เล่ากันว่าครั้งหนึ่ง เมืองไพสาลี เกิดทุพภิกขภัยแล้ง ข้าวยากหมากแพง คนล้มตาย เพราะความอดอยาก ประชาชนก็ไปร้องต่อพระเจ้าแผ่นดิน พระองค์ก็ทรงอนุญาต ให้ประชาชนตรวจสอบพระองค์ว่า ผิดธรรมข้อใดหรือเปล่า จึงเกิดเหตุเช่นนี้
ก็ปรากฏว่าไม่ผิดธรรมข้อใด จึงพากันไปอาราธนาพระพุทธเจ้า มาเมืองไพสาลี เมื่อพระพุทธองค์เสด็จมา ก็ปรากฏว่ามีฝนตกมาห่าใหญ่
ครั้งนั้นพระพุทธเจ้าองค์ ได้ตรัสรู้เรียกพระอานนท์ให้มาเรื่องรัตนสูตร อันมีเนื้อความสรรเสริญ แก้ววิเศษ 3 ประการ ที่ไม่มีแก้วอื่นใด เสมอเหมือน คือ พระพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ และสังฆรัตนะ และทำให้ผู้สวด ผู้ฟัง ผู้บูชา และผู้ระลึกถึง ประสบแก่ความสวัสดี
ซึ่งพระอานนท์เรียนจากพระพุทธเจ้าก็นำบาตร น้ำมนต์ของพระพุทธเจ้า ไปประพรมทั่วนครไพสาลี เมื่อน้ำพระพุทธมนต์ไปถูกพวกปีศาจ ปีศาจก็หนีไป ไปถูกมนุษย์ ที่เจ็บป่วย โรคเหล่านั้นก็หายลับ แต่นั้นมา ชาวเมืองก็มีความสงบสุขตลอดมา